Το κείμενο που ακολουθεί προέρχεται από έναν Ιρλανδό ζωγράφο, περιηγητή και συγγραφέα αρχαιολογίας (γεννήθηκε το 1767 και απεβίωσε το 1832). Στην φωτογραφία αριστερά βλέπουμε έναν πίνακά του, που έχει ως θέμα το παζάρι της Αθήνας όπως γινόταν εκείνη την εποχή... Όπως αναφέραμε σχετικά και στο προηγούμενο άρθρο μας, ο συγγραφέας αυτός είναι ένας από τους περιηγητές που κάνουν το λάθος και ταυτίζουν την αρχαία Πελλάνα με το σημερινό Κεφαλόβρυσο που βρίσκεται βόρεια, στον δρόμο προς την Κολλίνα. Αλλά, στην συνέχεια, αναφέρει το χωριό Τρύπη ή Τρούπη [μήπως εννοεί κάποιο χωριό που υπήρχε στην κοντινή περιοχή Τρουπόρραχη;], που το ταυτίζει σχεδόν με το Χαράκωμα (που μας είναι γνωστό από τον Παυσανία), το οποίο όμως το θεωρεί πόλη και όχι τείχος.
Λονδίνο 1819, τόμος 2, σελ. 399-401:
TO MISITHRA.
The next day, the 26th, we set out for Misithra, and in the space of forty-five minutes crossed three streams, which turn some small mills. In an hour and thirty-five minutes from Agie-Basile, we came to a fine kephalo-brusi, or spring, rushing copiously from the ground, and immediately accumulating into a rapid current in the direction of Sparta.
This is one of the sources of the Eurotas. The spot has been much ornamented, and several large blocks of stone, and foundations, are seen scattered about, which perhaps mark the site of the city of Pellana (Pausan. b.3.c.21.), as the fountain is the Pellanis. We soon crossed the stream which it produces, and proceeded on its western side, through a grove of mulberry trees, which abound in the Spartan plain. The silk which is made at Misithra, near Sparta, is of an excellent quality, and forms a principal part of the riches of the place.
We made a slight deviation from the road, and ascended an eminence, to take a view of Taygeton; but the grandeur of the mountain is not seen from this direction.
We returned to the road, passed a short way to the right of a village called Trupe, and observed some ancient traces and foundations of walls. These remains are frequent throughout Laconia, and indicate, perhaps, some of the hundred cities of Hecatompolis, which, according to Strabo (B. 8. p. 362), were, as early as the time of Lycurgus, reduced, to about thirty small (Πολίχναι) towns. Not far from Pellana was the town of Charakoma (Pausan. b. 3. c. 21.).
We pursued our journey, and in three quarters of an hour crossed six rivulets, all descending from Taygeton, which rose nobly on our right. Of these streams the last is of considerable size, and is named Kastanias Potamos, as its source is near the village of Kastania. They all enter the Eurotas, after a short and rapid course. The Eurotas, which flowed to our left, has its left bank supported by a strong ancient wall of considerable length, composed of welljoined irregular polygons. We crossed two other streams which enter the river, and came to some kruptai, or sepulchral caverns, cut in the rock, near which we found the following inscription on grey marble:
Η ΠΟΛΙΣ …ΛΑΥΛΙΑΝ ΦΙΛΟΚΡΑΤΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΟΣ …[Σ]ΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΥ …ΚΑΙ …ΟΥΛΙΑΣ ΕΤΥΜΟΚΛΗΣ …ΤΗΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΟΣ …Ν ΕΥΓΕΝΕΣΤΑΤΩΝ …ΤΑ ΠΡΩΤΩΝ...
Not far from this spot, are two round hills, in the form of tumuli, but apparently too large to be artificial. Athenaeus (Deipnosoph. b. 14. c. 5.) asserts, that there were some large tumuli (χώματα μεγάλα) at Sparta, which were said to be the sepulchres of the Phrygians, who were the followers of Pelops.
Forty minutes from this place we crossed a stream, and came to the ruins of an aqueduct formed of arches, and built of Roman brick. The view of these remains, with Taygeton in the back ground, is one of the grandest and most picturesque in Greece!
A short way from the aqueduct, we crossed a rivulet; in forty six minutes from which we passed a river, probably the Tiason; and in twenty minutes more reached Misithra, which is six hours from Agie Baslle. This town is situated at the eastern foot of Taygeton.
Μετάφραση
Έντουαρντ Ντόντγουελλ, "Μια κλασική και τοπογραφική περιήγηση διαμέσου της Ελλάδας κατά τα έτη
1801, 1805, και 1806", Λονδίνο 1819, σελ. 399-401:
1801, 1805, και 1806", Λονδίνο 1819, σελ. 399-401:
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΜΥΣΤΡΑ.
Την επόμενη ημέρα, στις 26, ξεκινήσαμε για τον Μυστρά, και σε διάστημα σαράντα πέντε λεπτών περάσαμε τρία ρέματα, που περιέστρεφαν μερικούς μικρούς νερόμυλους. Σε μία ώρα και τριάντα πέντε λεπτά από τον Άγιο Βασίλη, καταλήξαμε σε ένα ωραίο κεφαλόβρυσο, πηγή νερού, που ξεχύνεται άφθονο από το έδαφος και κατευθύνεται αμέσως μέσα σε ταχύ ρεύμα προς την κατεύθυνση της Σπάρτης.
Αυτή είναι μία από τις πηγές του Ευρώτα. Το σημείο αυτό είναι αρκετά διακοσμημένο και μερικές μεγάλες τετράγωνες πέτρες, καθώς και θεμέλια, φαίνονται γύρω διάσπαρτα, που ίσως να προσδιορίζουν την τοποθεσία της πόλης Πελλάνα, εφόσον η πηγή είναι η Πελλανίδα. Σύντομα διασχίσαμε το ρυάκι που δημιουργεί αυτή και προχωρήσαμε στην δυτική πλευρά του, μέσα από μια έκταση με μουριές, οι οποίες αφθονούν στην σπαρτιατική πεδιάδα. Το μετάξι που παράγεται στον Μυστρά, κοντά στο Σπάρτη, είναι εξαιρετικής ποιότητας και αποτελεί βασικό τμήμα του πλούτου της περιοχής.
Κάναμε μια μικρή απόκλιση από το δρόμο και ανεβήκαμε σε ένα ύψωμα, για να έχουμε θέα του Ταϋγέτου, αλλά το μεγαλείο του βουνού δεν φαινόταν από αυτή την κατεύθυνση.
Επιστρέψαμε στο δρόμο, περάσαμε ένα σύντομο δρόμο στα δεξιά του χωριού που ονομάζεται Τρ(ο)ύπη και παρατηρήσαμε κάποια αρχαία ίχνη και θεμέλια τειχών. Αυτά τα υπολείμματα είναι συχνά σε όλη τη Λακωνία και υποδεικνύουν, πιθανόν, ορισμένες από τις εκατοντάδες πόλεις της Εκατόμπολης, η οποία, σύμφωνα με τον Στράβωνα, ήταν, ήδη από την εποχή του Λυκούργου, περιορισμένη σε περίπου τριάντα μικρές πόλεις (πολίχναι). Όχι μακριά από την Πελλάνα ήταν η πόλη Χαράκωμα.
Συνεχίσαμε το ταξίδι μας και στα τρία τέταρτα της ώρας διασχίσαμε έξι ρυάκια, που κατηφόριζαν όλα από τον Ταΰγετο, ο οποίος εμφανίστηκε μεγαλοπρεπώς στα δεξιά μας. Από αυτά τα ρυάκια το τελευταίο είναι αξιοσημείωτου μεγέθους και ονομάζεται ποταμός Καστανιάς, καθώς η πηγή του είναι κοντά στο χωριό Καστανιά. Όλα τους καταλήγουν στον Ευρώτα μετά από μια σύντομη και ορμητική πορεία. Ο Ευρώτας, ο οποίος κυλούσε προς τα αριστερά μας, υποστηρίζεται στην αριστερή του όχθη από ένα ισχυρό αρχαίο τείχος αξιοσημείωτου μήκους, αποτελούμενο από καλώς ενωμένα ακανόνιστα πολύγωνα. Διασχίσαμε άλλους δύο χειμάρρους που καταλήγουν στον ποταμό και φθάσαμε σε κάποιες κρύπτες, σπηλιές με τάφους, σκαλισμένες στο βράχο, κοντά στο οποίο βρήκαμε την ακόλουθη επιγραφή σε γκρίζο μάρμαρο:
Η ΠΟΛΙΣ …ΛΑΥΛΙΑΝ ΦΙΛΟΚΡΑΤΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΟΣ …[Σ]ΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΥ …ΚΑΙ …ΟΥΛΙΑΣ ΕΤΥΜΟΚΛΗΣ …ΤΗΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΟΣ …Ν ΕΥΓΕΝΕΣΤΑΤΩΝ …ΤΑ ΠΡΩΤΩΝ…
Όχι μακριά από αυτό το σημείο, υπάρχουν δύο στρογγυλοί λόφοι με τη μορφή τύμβου, αλλά προφανώς πολύ μεγάλοι για να είναι τεχνητοί. Ο Αθήναιος ισχυρίζεται ότι υπήρχαν ορισμένοι μεγάλοι τύμβοι (χώματα μεγάλα) στην Σπάρτη, οι οποίοι θεωρήθηκαν ως τάφοι των Φρυγών, που ήταν οι ακόλουθοι του Πέλοπα.
Σαράντα λεπτά από αυτό το σημείο, διασχίσαμε ένα ρέμα και φθάσαμε στα ερείπια ενός υδραγωγείου που αποτελείται από καμάρες και χτίστηκε με ρωμαϊκό τούβλο. Η θέα αυτών των ερειπίων, με τον Ταΰγετο στο πίσω μέρος, είναι μία από τις εξοχότερες και τις πιο γραφικές στην Ελλάδα!
Σε σύντομη διαδρομή από το υδραγωγείο διασχίσαμε ένα ρυάκι, από το οποίο μετά από σαράντα έξι λεπτά περάσαμε ένα ποτάμι, πιθανόν τον Τίασο, και σε περισσότερο από είκοσι λεπτά φθάσαμε στον Μυστρά, που είναι έξι ώρες από τον Άγιο Βασίλη. Αυτή η πόλη βρίσκεται στους ανατολικούς πρόποδες του Ταΰγετου.
Πελλ. Α - Πελλ. Β
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου