Κυπαρίσσι, Λογκανίκος, Βεργαδέικα, Φουντέικα, Άγ. Κωνσταντίνος (Ρεγκόζενα), Αγόριανη, Γεωργίτσι, Αλευρού, Καστόρειο (Καστανιά), Λουσίνα, Ντεμήρου (Κάστωρ), Καστρί, Νέα Λιβερά, Σερβέικα, Bορδόνια (Λόπεση, Παπαδιάνικα, Επάνω Χώρα, Σουλήνα, Κάμπος, Όραχος), Καραβάς, [Σελλασία, Κονιδίτσα], Παρδάλι, Πελλάνα, Περβόλια
Με αυτή την καταπληκτική θέα του Ταϋγέτου μεγαλώσαμε στον τόπο μας ...από μικρά παιδιά

..κατά παράφραση του κόμικ "Asterix & Ovelix: "Σε ένα χωριό της Λακωνίας δυο ανυπότακτοι χωριάτες είπαν να φτιάξουν το δικό τους μπλογκάδικο"
Βασικά θέματα ...με μια ματιά:
Αναρτήσεις:

Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου 2010

9.7. Γ-4) Ξένοι περιηγητές: Γουίλλιαμ Τζελλ.

 Το ακόλουθο κείμενο, που ανακάλυψε ο αναγνώστης μας Χρήστος Χ., προέρχεται από έναν Άγγλο κλασσικό αρχαιολόγο (γεννήθηκε το 1777 και απεβίωσε το 1836), γνωστό κυρίως από ένα έργο του για την Πομπηία, που ήταν φίλος του Edward Dodwell, τον οποίο γνωρίσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας. 
 Ταξίδευσε και αυτός στην Ελλάδα κατά τα έτη 1801-1806 και κατέγραψε τις εντυπώσεις από τις διαδρομές που έκανε στην χώρα μας, κάνοντας παράλληλα και σχόλια στα έργα των αρχαίων περιηγητών Παυσανία και Στράβωνα. Η γραφή του στο κείμενο αυτό χαρακτηρίζεται ως  "τηλεγραφική" και ελάχιστα αφηγηματική, αλλά εντούτοις είναι αρκετά πολύτιμο ως έργο, επειδή αναφέρει πολλές λεπτομέρειες, συχνά με φωτογραφική λεπτομέρεια, για κάθε περιοχή! Έτσι, λοιπόν, ανακαλύπτουμε όλα τα χωριά και τα τοπωνύμια που συνάντησε αυστηρά, όμως, επάνω στην διαδρομή που ακολούθησε από βορράν προς την Σπάρτη... (Μέσα σε παρένθεση αναφέρονται τα λεπτά της ώρας που χρειάστηκε για να μεταβεί από το ένα σημείο σε κάποιο άλλο, ενώ οι ενδείξεις l. και r. δηλώνουν αντίστοιχα left και right, αριστερά - δεξιά). Κάνει το ίδιο λάθος με άλλους περιηγητές και ταυτίζει σχεδόν το Κεφαλόβρυσο με την αρχαία Πελλάνα, ενώ λίγο πιο κάτω αναφέρει μια πηγή, τείχη και μια ακρόπολη, στοιχεία που περιγράφουν σαφώς την Πελλάνα και το Παλαιόκαστρο, αλλά δεν την ταυτίζει με αυτά. Επίσης, αναφέρει και αυτός το χωριό Τρούπες, το οποίο συναντήσαμε και στο προηγούμενο άρθρο μας.

4) sir William Gell, "Itinerary of the Morea", being a description of the routes of that peninsula,
Λονδίνο 1817, εκδ. Rodwell and Martin, σελ. 214 - 217:
LONTARI TO PERIBOLIA.
[...] (5 min.) A brook. The conic hill called Chelmo, or Chelmina, seen both from Megalopolis and Sparta, begins on l. More blocks. The continuation of the range of Mt. Cherasia, called Xerro Bouni, r. [...] (3 m.) A road to Tripolitza l.
(4΄) Cross a stream from r. and immediately after the Longanico Potamo, from the village of that name seen on the hill r. Both flow into the Alpheus, having been joined below the tumulus by a stream which seems to be derived from the lake between Francobrysse and Anemodaure. At the junction of the two streams are the indications of a temple.
(9΄) A brook. Stones l. (2΄) A Turkish tomb r. (2΄) A derveni. Pyrgo l. (3΄) Fount l. in a narrow glen. (8΄) A brook. (7΄) Agios Basili seen on a high part of Mt. Cherasia. (5΄) A summit. L.on a high hill, a church and tree. Xerro Bouni r.
(5΄) A tomb, or circular foundation. The vestiges of a city on a high table land, now Agrapoulo Campo. On this flat many stones and heaps, like tumuli. (25΄) A narrow valley, after a descent from this plain.
(2΄) R. of the road a beautiful source (Cephalo-brysso), with the foundations of a temple, and fragments of white marble. The source of the Ere river, or Eurotas (Pellane ?). Near the fount a ruined khan.
(7΄) After passing a church r. cross the river Platanata, which joining the stream Cephalobrisso, is called the Ere, or Eure. (11΄) Ascending, vestiges.
(5΄) Having descended into a plain, see l. Partali, on a hill. Houses l. Trupes.
(5΄) Fount, and walls. Poplars. A gate in the walls, which run up to a citadel rising in terraces r.
(2΄) Cross the other wall of the same city. Cross also a brook, and find a ruinous khan. The village of Peribolia, or Perivolia, is about a mile distant on r. should the khan be without a khangi, or keeper.
KHAN OF PERIBOLIA TO PAPIOTI.
(3΄) A river from r., and Xerro Bouno. Foundations of a temple r. R. village Alevrou, and a pyrgo (Kalitèa).
(5΄) Broken pottery, ruins, and a stream from r. (2΄) Stream, and vestiges.
(3΄) Farm-house (Demirgè, or Demire). (4΄) Gegore l. Cross a stream. L. a tumulus.
(11΄) A stream. Pass among little hills in the centre of the plain. (4΄) A river.
(2΄) Chorithitza village l. and a white house (Lai). (5΄) Stream, and poplars.
(11΄) Cross a great river from r. which unites with the Platanata and Cephalobrisso stream, and assists in forming the river Ere.
(8΄) Having entered a glen, and passed a torrent, see r. across the Ere two churches, on two conical hills (Agios Giorgios and A. Nicolo).
(12΄) Narrow glen of the Eurotas. On the l. bank walls of defence down to the water.
(16΄) Having passed several islands, and a mill, the glen opens into a valley, about a mile in breadth. Cross a stream and an ancient wall across the pass. (2΄) A great wall, and other vestiges. [...]
μετάβαση στο πρωτότυπο κείμενο
Μετάφραση
σερ Γουίλλιαμ Τζελλ, "Δρομολόγιο του Μοριά", μια περιγραφή των διαδρομών αυτής της χερσονήσου
Λονδίνο 1817, εκδ. Rodwell and Martin, σελ. 214 - 217:
Από το  ΛΕΟΝΤΑΡΙ ως τα ΠΕΡΙΒΟΛΙΑ
[...] (Στα 5 λεπτά) Ένα ρυάκι. Ο κωνικός λόφος που ονομάζεται Χελμός, ή Χελμίνα, που φαίνεταi ταυτόχρονα από την Mεγαλόπολη και την Σπάρτη, αρχίζει από αριστερά. Αρκετά εμπόδια. Η συνέχεια της κορυφής του όρους Κερασιά, που αποκαλείται Ξερό Βουνό, δεξιά. [...] (3') Ένας δρόμος για την Τριπολιτσά, αριστερά.
(Σε 4΄) Διασχίζουμε ένα ρέμα από δεξιά και αμέσως μετά ο ποταμός Λογκανίκος, από το χωριό με αυτό το όνομα φαίνεται στο λόφο δεξιά. Μαζί χύνονται στον Αλφειό, που είναι ενωμένος πιο κάτω από τον τύμβο με ένα ρέμα που φαίνεται να προέρχεται από την λίμνη ανάμεσα στην Φραγκόβρυση και την Ανεμοδαύρη. Στην ένωση των δύο ρεμάτων υπάρχουν ενδείξεις ενός [αρχαίου] ναού.
(9΄) Ένα ρυάκι. Πέτρες αριστερά. (2΄) Ένα τουρκικό μνήμα δεξιά. (2΄) Ένα δερβένι. Πύργος δεξιά. (3΄) Πηγή αριστερά σε μια στενή λαγκαδιά. (8΄) Ένα ρυάκι. (7΄) Ο Άγιος Βασίλης φαίνεται στο επάνω μέρος του όρους Κερασιά. (5΄) Μια κορυφή. Αριστερά, επάνω σε ψηλό λόφο, μια εκκλησία και ένα δένδρο. Το Ξεροβούνι δεξιά.
(5΄) Ένα μνήμα ή ένα κυκλικό θεμέλιο. Τα ίχνη μιας πόλης επάνω σε ένα υψηλό οροπέδιο, τώρα [λέγεται] Κάμπος Αγράπουλου [Αγραπιδόκαμπος]. Σε αυτό το επίπεδο πολλές πέτρες και σωροί, σαν τύμβος. (25΄) Μια στενή κοιλάδα, μετά μια κατηφόρα από αυτό το πεδίο.
(2΄) Δεξιά του δρόμου μια όμορφη πηγή (Κεφαλό-βρυσο), με τα θεμέλια ενός [αρχαίου] ναού, και θραύσματα λευκού μαρμάρου. Η πηγή του ποταμού Ίρη ή Ευρώτα (Πελλάνα ;). Κοντά στην πηγή ένα ερειπωμένο χάνι.
(7΄) Αφού περάσαμε μια εκκλησία δεξιά, διασχίσαμε το ποτάμι Πλατανάτα, που ενώνεται με το ρυάκι Κεφαλόβρυσο, λέγεται Ίρη ή Εύρη. (11΄) Κάθοδος, ερείπια.
(5΄) Έχουμε κατεβεί σε μια πεδιάδα, φαίνεται αριστερά το Παρδάλι, επάνω σε λόφο. Σπίτια αριστερά. Οι Τρούπες.
(5΄) Μια πηγή και τείχη. Λεύκες. Μια πύλη μέσα στα τείχη, που οδηγεί σε μια ακρόπολη που ανυψώνεται μέσα από πεζούλια δεξιά.
(2΄) Διασχίζουμε το άλλο τείχος της ίδιας πόλης. Διασχίζουμε επίσης ένα ρυάκι και βρίσκουμε ένα χαλασμένο χάνι. Το χωριό Περιμπόλια ή Περιβόλια, είναι περίπου ένα μίλι απόσταση στα δεξιά, το χάνι θα είναι χωρίς κάποιο χαντζή, ή αλλιώς φύλακα.
Από το ΧΑΝΙ ΠΕΡΙΒΟΛΙΩΝ ως το ΠΑΠΙΩΤΗ.
(3΄) Ένα ποτάμι από δεξιά και το Ξερό Βουνό.  Τα θεμέλια ενός [αρχαίου] ναού δεξιά. Αριστερά το χωριό Αλευρού και ένας πύργος (Καλλιθέα).
(5΄) Σπασμένα κεραμεικά, ερείπια και ένα ρέμα από δεξιά. (2΄) Ένα ρέμα και ερείπια.
(3΄) Αγροικία (Ντεμιργή ή Ντεμίρη) (4΄) {Γηγορη} αριστερά. Διασχίζουμε ένα ρέμα. Αριστερά ένας τύμβος.
(11΄) Ένα ρέμα. Περνάμε μέσα από μικρούς λόφους στο κέντρο της πεδιάδας. (4΄) Ένα ποτάμι.
(2΄) Το χωριό Χοριδίτζα [Κονιδίτσα] αριστερά και ένα λευκό σπίτι (Λάι). (5΄) Ένα ρέμα και λεύκες.
(11΄) Διασχίζουμε ένα μεγάλο ποτάμι από δεξιά που ενώνεται με τα ρυάκια Πλατανάτα και Κεφαλόβρυσο, και βοηθάει στον σχηματισμό του ποταμού Ίρη [Ευρώτα].
(8΄) Έχουμε εισέλθει σε μια λαγκαδιά, και έχουμε περάσει ένα χείμαρρο, βλέπουμε δεξιά απέναντι από τον Ίρη δύο εκκλησίες, επάνω σε δύο κωνικούς λόφους (Άγιος Γεώργιος και Άγιος Νικόλαος).
(12΄) Μια στενή λαγκαδιά του Ευρώτα. Στην αριστερή όχθη αμυντικά τείχη κάτω προς το νερό.
(16΄) Έχουμε περάσει μερικά νησάκια, και ένα μύλο, η λαγκαδιά ανοίγει προς μια κοιλάδα, περίπου ένα μίλι σε πλάτος. Διασχίζουμε ένα ρέμα και ένα αρχαίο τείχος απέναντι από την διάβαση. (2΄) Ένα μεγάλο τείχος και άλλα ερείπια. [...]
Πελλ. Α - Πελλ. Β

Δεν υπάρχουν σχόλια: